نردبان آسمان کاربرد شهود عقلانی در دین شناسی

Authors
abstract

آشتی دادن عقل و وحی، همنشین کردن آسمان و زمین، و درک پیام ملکوت با خرد طبیعی آدمی، دغدغه همیشگی متفکران دیندار بوده است. گروهی با اصالت‏بخشیدن به عقل، کوشیده‏اند پیام وحی را با پیمانه خرد خرد آدمی بپیمایند و در آنجا که آن مظروف متعالی از تنزل به این ظرف تنگ تن می‏زند،آن را به تاویل یا به سکوت برگزار کنند; و جمعی با اصالت‏بخشیدن به وحی، آن را در منزلتی فراتر از دسترس عقل ناقص و مشوب آدمیان نشانده، به نامعقول بودن باورهای دینی حکم می‏کنند و برای درک حقایق وحیانی، به دامن دل یا تجربه پناه می‏برند. یکی از پیش‏فرضهای کلیدی این بحث، تعریفی است که از عقل می‏کنیم و کارکردی است که از آن انتظار می‏بریم. تعریفی که از عقل و کارکرد آن در فرهنگ اسلامی تا روزگار ما بر اذهان بسیاری از متفکران سلطه داشته، عبارت است از قوه مدرک مفاهیم کلی که کارکرد مطلوب آن، استدلال به معنای ارسطویی کلمه و در قالب مقولات انتزاعی است. هرگاه با این پیش‏فرض به سراغ وحی برویم و برای فهم دعاوی دینی در پی استدلال عقلی این چنینی برآییم، گریزی از تاویل و سکوت یا اعتراف به نامعقول بودن پاره‏ای از باورهای دینی نداریم و این، میوه طبیعی آن درخت است.

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

آسمان جان و نردبان آن

Mulana Jalal Al-Din is one of the most exuberant scholars of iran. He has raised the persian mystical literature to its peaks. His poems have always dedeply fascinated the beart-burnt people of the world. His most maginficant piece of poetry in Mathnavi starts with what the reed has to say. He views the reed as a manifesstation of himself and al other hurt people. He has selected the reed from...

full text

شهود عقلانی از منظر افلاطون و فلوطین

افلاطون و فلوطین، به‌عنوان دو تن از تأثیرگذارترین فیلسوفان دورۀ کلاسیک، توجه ویژه‌ای به شهود داشته‌اند. تفاوت‌هایی که این دو در مباحث فلسفی مختلف دارند، موجب می‌شود که نگاه واحدشان به شهود را مورد تردید قرار دهیم. مسئلۀ جدی جستار حاضر این است که شهود در نظر هر یک از این دو فیلسوف به چه معناست، با چه روشی حاصل می‌شود، چه ویژگی‌هایی دارد و به کدام امور تعلق می‌گیرد؟ پاسخ این پرسش، که در پایان روش...

full text

My Resources

Save resource for easier access later


Journal title:
فصلنامه علمی پژوهشی نقد و نظر (فصلنامه علمی پژوهشی فلسفه و الاهیات)

جلد ۵، شماره شماره ۱۸-۱۷، صفحات ۳۵۷-۳۸۹

Keywords

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023